İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi’nde misyonlu öğretim vazifelisi Prof. Dr. Himmet Karaman, muhtemel bir İstanbul sarsıntısına ait yapılması gereken hazırlıklar ve sarsıntı sonrası yaşanabilecek olaylara ait kıymetli açıklamalarda bulundu.
“İSTANBUL’DA 7.7’ YE VARAN SENARYOLAR VAR, YAŞANIRSA BİZİ BÜYÜK BİR YIKIM BEKLİYOR”
Prof. Dr. Karaman, İstanbul’da 7’yi aşkın ölçekte bir sarsıntı yaşandığında yıkımın büyük olacağını söz ederek “17 Ağustos 1999 yılında Gölcük’te, Kocaeli zelzeleleri dediğimiz sarsıntılar 7.4 ile başladı. Akabinde 12 Kasım’da 7.2 ile devam etti. Bilim adamlarının bahsettiği İstanbul’da da birebir büyüklükte 7.7’ ye varan senaryolar var. Bunlar İstanbul’da yaşanırsa bizi büyük bir yıkım bekliyor. Her ne kadar 1999 yılından beri birçok kentsel dönüşüm çalışması yapılmış olsa da ekseriyetle getirinin fazla olduğu bölgelere odaklandı. Ne yazık ki riskin fazla olduğu bölgelerde daha az sayıda kentsel dönüşüm çalışması yapıldı. O nedenle ne yazık ki İstanbul daha hazır değiliz” diye konuştu.
“YAKINLARDA SARSINTI BEKLİYORUZ”
Olası İstanbul zelzelesinin ne vakit olabileceğine ait konuşan Prof. Dr. Karaman, “Fay sınırlarının cins, uzunluk ve derinliklerine nazaran bu değişebilir. İstanbul’u etkileyecek Marmara’da bulunan fay çizgilerinin iki farklı kırılma senaryosu var. Bunlardan bir tanesi 100 yılda bir olması, bir tanesi 250 yılda bir olması. İki senaryoda da bizi yakınlarda zelzele bekliyor diyebiliriz. Ne yazık ki bunu şu tarihte olacak demek şu an için mümkün ve hakikat değil. Ancak 30, 25, 10 yıllık dönemlerle bunların iddiaları yapılıyor. Bizler de yakın vakit içerisinde olmasını bekliyoruz. Lakin net bir tarih vermek yanlışsız değil” sözlerini kullandı.
“DEVRİLEBİLECEK YAPILARI SABİTLEMEMİZ GEREKİYOR”
Vatandaşlardan belediyelere, belediyelerden bakanlıklara, bakanlıklardan hükümetlere kadar herkesin makul sorumlulukları olduğunu tabir eden Prof. Dr. Karaman, “Vatandaşlar olarak birinci evvel konutumuzu risk alanına çıkıp konutumuzda sarsıntı anında düşebilecek, yıkılabilecek, devrilebilecek yapılar, eşyalar varsa denetim etmemiz ve bunları sabitlememiz gerekiyor. Kendi yanımızda bina yıkılırsa, içerisinde 3 günden fazla yaşayabilmemiz için su, yiyecek üzere materyalleri bulundurmalıyız. Bir afet çantası bulundurmamız gerekiyor ki bina hasar görürse altında enkaz altında kaldığımız mühlet boyunca bunları kullanabilelim. Bir başkası de şayet bina yıkılmazsa dışarı çıktığımızda da yanımıza ekstra gereç olarak kullanabilelim. Vatandaşlar için bunlar en değerli sorumluluklar” diye konuştu.
“AİLE İÇİ AFET İDARE PLANLARINI VATANDAŞLARIN YAPMASI GEREKİYOR”
Prof. Dr. Karaman vatandaşların olası bir zelzele felaketine ait yapması gerekenler ile ilgili kelamlarına şöyle devam etti:
“Deprem sonrası toplanma alanları neresi, bunları bulması, bilmesi ve birkaç defa gidip gelmiş olması, en inançlı yolları belirlemiş olması gerekiyor. Toplanma alanından sonra şayet konutları yıkıldıysa gidecekleri barınma alanları olacak. Bu barınma alanlarına nasıl ulaşacaklar? Nerede bunlar? Meskende değilse yakınlarıyla birleşmek için buralara nasıl ulaşacaklar? Onları kendi kendilerine planlamaları gerekiyor. Bu aile içi afet idare planlarını vatandaşların yapması gerekiyor.”
“HER İLÇENİN DE KENDİNE DÜŞEN SORUMLULUKLARI VAR”
İstanbul ve öteki vilayetlerde il risk azaltma planları AFAD ve valilikler tarafından yapıldığını belirten Prof. Dr. Hikmet Karaman, “Bu planlar, Türkiye Afet Risk Azaltma Planı olarak bütünleştirildi. Burada her ilçenin de kendine düşen sorumlulukları var. Bu sorumluluklar neler? Eski yapılar nerede? Hangi bölgelerde kentsel dönüşüm strateji planına nazaran, kentsel dönüşüm yapılmalı? Hangi bölgelerde acil ulaşım yolları var? Nereler müdahale yolları, nereler tahliye yolları? Bunların belirlenmiş olması gerekiyor” sözlerini kullandı.
“7.6 BÜYÜKLÜĞÜNDE BİR SARSINTI OLURSA SAHİDEN BÜYÜK BİR MEŞAKKAT BEKLİYOR”
Büyükşehir belediyelerin muhtemel bir zelzele ile ilgili yapması gereken çalışmalar hakkında da konuşan Prof. Dr. Karaman, “Onların da kapasiteleri ölçüsünde barınma alanlarını genişletebilmeleri, müdahale hareket planlarını yapabilmeleri ve risk azaltma stratejilerini geliştirmeleri gerekiyor. İstanbul’da dokunulmamış alanlar hala bulunuyor. 7.4- 7.6 büyüklüğünde bir sarsıntı olursa hakikaten büyük bir meşakkat bekliyor. Zira yıkılması beklenen çok fazla sayıda bina var. Zelzele olmadan bile yıkılan binalar var. Burada tüm sorumluluk belediyelerde değil, vatandaşlarda, müteahhitlerde, belediyelerde de var. En riskli yapıların, bölgelerin belirlenmesi ve buna nazaran müdahale planlarının yapılması gerekiyor” dedi.
“İSTANBUL’DA, KAHRAMANMARAŞ’TA YAŞANAN SARSINTININ EMSAL SONUÇLARINI BEKLİYORUZ”
İstanbul’da, Kahramanmaraş’ta yaşanan ve 11 ili etkileyen zelzelenin misal sonuçlarını beklediklerini söz eden Prof. Dr. Karaman, “İstanbul’da 2002’den beri yapılan verimli çalışmalar var. Bunlar makul bir oranda riski azalttı. Bizim için kıymetli olan şey şu; yolların kapanmasını engellememiz gerekiyor. İstanbul’da acil ulaşım yolları belirleniyor, bunlar yapıldı. Kentsel dönüşümde acil ulaşım yollarını kapatabilecek köprü, viyadük, binaların önceliklendirilmesi gerekiyor” dedi.
“OLASI BİR DEPREM MARMARA DENİZİ ETRAFINDAKİ BİRÇOK YERİ ETKİLEYECEKTİR”
İstanbul ve etrafında geçmiş vakitte yaşanan zelzelelerin Yalova, Mudanya, Kocaeli hatta Tekirdağ’a kadar varan hasarlara neden olduğunu söyleyen Prof. Dr. Karaman, olası bir deprem Marmara Denizi etrafındaki birçok yeri etkileyeceğini aktardı.