Ahmet Boyacıoğlu
Festivalin merakla beklenen ve en çok izlenen aktifliği elbet ödül merasimi. Seçim nedeniyle Türkiye’ye cumartesi günü döndüğümüz için bu yıl merasimi internetten izlemekle yetinmek zorunda kaldım.
Törenden evvel kırmızı halıda birçok ünlü ve tanıdık isim yürüdü, kanımca en çok ilgi çeken isim 85 yaşındaki Jane Fonda idi. Şenlik sırasında davetiye bulamadığım tek aktiflik ‘Jane Fonda ile Buluşma’ydı. Bunun da nedeni sabah saat yedide şenliğin sitesine otuz saniye geç girmemdi. Neyse ki bu türlü aktiflikleri sonradan internetten izleme imkanı var.
En Yeterli Erkek Oyuncu Mükafatı Wim Wenders’in Japonya – Almanya ortak imali ‘Kusursuz Günler’ (Perfect Days) isimli sinemasının oyuncusu Koji Yakusho’ya gitti. Herkesin beğendiği sinema, Tokyo’da tuvalet temizleyen ve son derece kolay lakin keyifli bir hayat süren bir adamı anlatıyor. Ben sineması izlerken oyuncunun Şener Şen üzere baktığını düşündüm. Mummer Brav da birebir duyguya kapılmış.
MERVE DİZDAR: EN YETERLİ BAYAN OYUNCU
En Güzel Bayan Oyuncu Mükafatı bizim oldu. Merve Dizdar’ın konuşmasını dün sizinle paylaşmıştım. Tekrar okumanızı rica ediyorum. Merve’nin ‘Kuru Otlar Üstüne’ sinemasıyla sinemamıza kazandırdığı karakter katiyen akıllardan silinmeyecek. Bayanların bu derece toplumdan dışlanmaya çalışıldığı şu tuhaf periyotta bu türlü bir mükafatın gelmesi ayrıyeten çok âlâ oldu.
Hirokazu Kore-eda ‘Canavar’ (Monster) isimli sineması ile En Düzgün Senaryo Ödülü’nü kazandı. Mükafatını alırken 2018 yılında bir okulda şiddete uğrayan bir çocuk ile ilgili gazete haberinden yola çıkarak senaryoyu yazdığını söyledi.
Mansiyon olarak tanımlanabilecek Heyet Mükafatı Aki Kaurismaki’nin ‘Düşen Yapraklar’ (Fallen Leaves) sinemasına verildi. Çok düzgün sinema. Mükafatı almak üzere sinemanın oyuncuları sahneye çıktı. Kaurismaki birkaç yıl evvel Berlin’de ödül aldığında da yeniden sahneye çıkmamış, festival yönetmeni Dieter Kosslick mükafatı salonda oturduğu koltuğa kadar getirmişti. Kaurismaki birçok Finli üzere içkiyi çok sever, akşam saatlerinde o başla sahneye çıkmak güç oluyor doğal. Umarım bu cümle sansüre uğramaz.
En Yeterli Direktör Mükafatı ‘The Pot Au Feu’ isimli Fransız filminin yönetmeni Tran Anh Hung’un oldu. İzleyemediğim sinemalardan biriydi. Şenlikte bazan birebir anda iki yerde birden olmak gerekiyor, gösterimler üst üste biniyor. Bu yıl 60. yıldönümünü kutlayacağımız Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği ile ilgili toplantılar da yaptığımız için kimi sinemaları kaçırdık. Juliette Binoche’un oynadığı sinema yemek üzerineymiş.
İkincilik Mükafatı olan Heyet Büyük Ödülü’nü açıklamak üzere Quentin Tarantino geldi ve kısa bir konuşmadan sonra yaşayan bir efsane olan Roger Corman’ı sahneye davet etti. 1926 Doğumlu Corman üretimci ve direktör olarak gerçekleştirdiği düşük bütçeli sinemalarla tanınıyor. Bizim sinemamızın finansman problemlerini aşmak için Corman üzere bir yapımcıdan öğrenilecek çok şey olduğunu düşünüyorum. Heyet Büyük Ödülü’nü Jonathan Glazer’in yönettiği, ‘İlgi Alanı’ (The Zone of Interest) kazandı. Daha evvel sizinle paylaştığım bu sinema hem sinema lisanı, hem de Auschwitz toplama kampına çok farklı yaklaşımı nedeniyle herkesin beğenisini kazanmıştı.
ALTIN PALMİYE ‘BİR KAZANIN ANATOMİSİ’NE
Gelelim büyük ödül Altın Palmiye’ye. Mükafatı sunmak için Jane Fonda sahneye çıktı. “İlk defa 1963 yılında şenliğe geldim, birçoğunuz daha doğmamıştı ve hiç bayan direktör yoktu” diye kelama başladı ve mükafatı açıkladı. Justine Triet imzalı ‘Bir Kazanın Anatomisi’ (Anatomy of a Fall) sanıyorum iki nedenle Altın Palmiye’ye bedel görüldü. Birincisi sinema Fransız üretimi, ikincisi direktör bayan. Daha evvel ‘Hitchcock taklidi, televizyon kanallarında her gün karşımıza çıkabilecek sıradan bir polisiye’ olarak tanımladığım sinema hakkındaki fikrim değişmiş değil.
Sonuç olarak 21 sinemanın yarıştığı, ünlü direktörlerin uzunluk gösterdiği bir müsabaka izledik. Ben Cannes’da büyük ya da küçük mükafatlar olduğuna inanmıyorum. Bu türlü bir şeçkinin ortasından heyet yedi sineması ön plana çıkarttı ve ödüllendirdi. Bunlardan birinin Nuri Bilge Ceylan’a ilişkin olması, Merve Dizdar’ın En Yeterli Bayan Oyuncu Ödülü’nü alması sinemamız için çok değerli. Bilhassa son yıllarda ülkemize ve sinemamıza yurt dışında duyulan ilginin çok azaldığı düşünülünce bu mükafatın manası daha da büyüyor.
Son olarak yarış dışı gösterilen iki sinemadan kelam etmek istiyorum. Indiana Jones’un beşinci (ve herhalde son) sinemasının şenlikte gösterilmesinden daha kıymetlisi 80 yaşındaki Harrison Ford’un Cannes’a gelmesi ve sinemaya veda iletisi vermesiydi. 154 Dakika uzunluğundaki sinema bilgisayar teknolojisinin sinemada neleri mümkün kıldığını göstermesi açısından enteresandı. Sinema 1944 yılında, ikinci dünya savaşında Alp dağlarında giden bir trende başlıyor. Burada Harrison Ford çok genç olarak karşımıza çıkıyor. Sonra 1969 yılında aydan dönen astronotları karşılayan New York kentine gidiyoruz, gerisinden sırasıyla Fas, Yunan adaları, Sicilya’da devam eden macera New York’ta sona eriyor. Sinema eleştirmenlerce çok beğenilmediyse de herkes bir halde izleyecektir, buna eminim.
80 Yaşındaki Martin Scorsese Amerikan tarihindeki bilmediğimiz karanlık (ve kirli) olayları anlatmakta çok başarılı bir direktör. 2002 Tarihli ‘New York Çeteleri’ni anımsayın, ona misal bir sinema yoktur. Cannes’da müsabaka dışı gösterilen ‘Flower Moon Katilleri’ (The Killers of Flower moon) 206 dakika uzunluğunda, son derece kıymetli ve özgün bir sinemaydı. Şayet şenlik idaresi Scorsese’yi müsabakaya katılması için ikna edebildeydi sonuçlar çok farklı olurdu. 2017 Yılında yayınlanan ve gerçek olaylara dayanan tıpkı isimli romandan yola çıkan sinema, Flower Moon isimli bir kasabada geçiyor. Atalarından kalan topraklardan sürülen Osage kabilesi Oklohama’nın Flower Moon kasabasına yerleşiyor. Kısa bir mühlet sonra bulunan petrol nedeniyle kabile üyeleri çok güçlü oluyor. Uyanık Amerikalılar evlilik ve sonradan işlenen cinayetlerle bu zenginliği ele geçirmeye çalışıyorlar. Robert De Niro ve Leonardo DiCaprio’nun makus adamlar olduğunu da belirtelim. Scorsese basın toplantısında ‘filmin aşk, itimat ve ihanet üzerine olduğunu’ belirtti. Robert De Niro da canlandırdığı karakteri anlamanın mümkün olmadığını söyledi. Şenlikte yalnızca iki gösterimi yapılan ve davetiyeleri çabucak tükenen ‘Flower Moon Katilleri’ kesinlikle izlenmesi gereken bir başyapıt.
Önümüzdeki yıl tekrar birlikte olmak dileğiyle.